Ở Hà Nội, không khó để bắt gặp hình ảnh rác tràn ngập từ đường phố, công viên cho đến bệnh viện hay cả những nơi linh thiêng như đền, chùa. Rác luôn hiện diện không chừa nơi nào, nhất là khi có sự kiện sinh hoạt văn hóa quy tụ đông người.
"Điệp khúc" rác...
Anh Phùng Văn Định, một người đang sinh sống tại TP. Hà Nội cho biết: "Tôi là người giữ vệ sinh chung nên nhìn những người xả rác bừa bãi thấy rất khó chịu. Nhiều khi tôi bức xúc nên nhắc nhở họ bỏ rác đúng nơi quy định. Tuy nhiên, không ít người phản ứng, viện nhiều những lý do để biện minh cho hành vi xả rác bừa bãi của mình".
Theo anh Định, lý do được nhiều người đưa ra biện minh nhiều nhất cho hành vi xả rác bừa bãi đó là: "Không có thùng rác ở nơi công cộng hoặc khu vực khu dân cư sinh sống".
Quả thực, theo ghi nhận của PV VTC News, trên nhiều tuyến phố của thủ đô Hà Nội không hề có bóng dáng của thùng rác công cộng. Như vậy, người dân dù có muốn vứt rác đúng nơi quy định cũng rất khó. Chúng tôi chứng kiến có những người cầm túi rác đi xe máy dọc cả quãng đường dài nhưng không tìm thấy thùng rác công cộng. Họ đành vứt... tạm bên lề đường.
Rác vẫn tràn ngập vỉa hè Hà Nội. (Ảnh: Tùng Lâm)
Trên phố Nguyễn Khang (Yên Hòa - Cầu Giấy), chúng tôi gặp chị Hoa - một người dân tại đây đang mang túi rác để bên đường.
Khi hỏi lý do vứt rác không đúng nơi quy định, chị Hoa giải thích: "Nhà tôi ở trong ngõ sâu, người đi gom rác không vào được trong đó. Nhiều lúc có việc bận nên không kịp chờ người gom rác tới lấy. Vì vậy, tôi mang ra đường để trước, người gom rác sẽ lấy sau. Nếu có thùng rác gần đây, nhất định tôi sẽ để dúng nơi quy định".
Không chỉ có mình chị Hoa, rất nhiều người khác cũng viện dẫn lý do các điểm bỏ rác của thành phố vẫn chưa được phân bố hợp lý để thanh minh cho hành vi vứt rác bừa bãi của mình.
Chị Nguyễn Thị Thành, sinh sống tại Mỹ Đình 1 - Nam Từ Liêm cho biết: "Khu chúng tôi ở chỉ có 2 lần gom rác. Sáng người lấy rác đến tôi đã đi làm rồi. Tối khi về muộn họ cũng đã gom xong. Phòng trọ thì bé tí nên không thể để túi rác trong nhà lâu được.
Chúng tôi để tạm trên vỉa hè, nhân viên môi trường đi qua sẽ gom rác. Nếu ít chúng tôi có thể mang theo đến những thùng rác xa nhà. Còn nếu quá nhiều rác thì không thể mang nổi. Nếu có thùng rác ở gần, chúng tôi sẽ không bao giờ để ra lề đường như vậy".
Rác vẫn xuất hiện trên vỉa hè tuyến phố kiểu mẫu Lê Trọng Tấn. (Ảnh: Kim Thược)
Ngoài ra, nhiều người cho rằng việc xả rác bừa bãi còn do hiệu ứng đám đông. Thấy những người khác người vô tư xả rác, rác đã chất thành đống nên những người đến sau cũng vứt theo.
Ngoài ý thức người dân còn kém, một lý do hết sức quan trọng khác dẫn đến việc xả rác vô tư không đúng nơi quy định ở Hà Nội vẫn tồn tại như một vấn nạn, đó là địa phương không đủ lực lượng, không bắt được quả tang, phạt không xuể…
Nguyên nhân do đâu?
Trả lời PV VTC News, GS.TS Đặng Huy Huỳnh – Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường (VACNE) cho rằng, vấn đề thu gom cũng như xử lí rác thải sinh hoạt ở các khu dân cư của thành phố Hà Nội nói riêng và các đô thị hiện nay nói chung đang có những bất cập.
"Quy định xử phạt người dân xả rác ra ngoài môi trường không phải bây giờ mới có đâu, đã có từ nhiều năm nay rồi, nhưng mà trong thực tế có làm được đâu. Thử tính xem có bao nhiêu vụ xử phạt người dân xả rác ra môi trường mà cơ quan chức năng phát hiện và xử phạt được? Tôi nghĩ là rất ít. Không phải là chế tài không có hay không đủ mạnh mà vấn đề là cơ chế giám sát thực thi không có hoặc rất yếu.
